Vitamin là những hợp chất hữu cơ cần thiết cho sự sống. Tuy với một lượng nhỏ từ vài mcg đến hàng chục mg, nó đóng vai trò quan trọng do chúng tham gia vào các phản ứng sinh học duy trì sự sống. Vitamin có trong các thực phẩm hằng ngày chúng ta ăn uống, nhưng muốn đầy đủ vitamin chúng ta phải ăn đa dạng thực phẩm, chế biến đúng cách chúng ta mới hấp thu đầy đủ vitamin chính. Vì vậy, đôi khi chúng ta cần bổ sung các sản phẩm chứa vitamin từ thực phẩm chức năng
Đặc tính của vitamin
-
Vitamin không cung câp năng lượng cho cơ thể nhưng nó tham gia trực tiếp trong quá trình phân giải thức ăn, tổng hợp thức ăn để giúp duy trì sự hoạt động của các cơ quan và phát triển cơ thể
-
Vitamin không thay thế được nhau, mỗi một vitamin có một nhiệm vụ duy trì sự phát triển cho cơ thể.
-
Phần lớn các vitamin, cơ thể không tự tổng hợp được hoặc một số vitamin dự trữ có giới hạn. Chính vì điều này chúng ta cần có chế độ ăn hàng ngày để đảm bảo nhu cầu
-
Vitamin cần thiết cho hoạt động và quá trình phát triển của các tổ chức, tham gia trong các hoạt động của tế bào (chống oxy hóa, chống nhiễm trùng, trung hòa chất độc, sửa chữa cấu trúc hư hỏng).
-
Thiếu vitamin gây rối loạn ảnh hưởng đến chuyển hóa của cơ thể.
-
Hoạt động của vitamin có thể một mình nhưng thông thường thì nó kết hợp với men (enzyme). Men là một protein có nhiêm vụ thúc đẩy các phản ứng sinh học cho tổng hợp hay giả hòa các phân tử phức tạp để tạo điều kiện cho cơ thể hoạt động, khi men hoạt động phải có sự tham gia của vitamin người ta gọi là coenzyme.
Vitamin phân làm hai loại một loại tan trong nước và loại tan trong dầu
-
Vitamin tan trong dầu như A, D, E, K các vitamin này thường có trong trứng, cá, dầu thực vật và một số hoa quả nhưng ở dưới dạng tiền vitamin như beta-carotene có trong quả gấc hay cà chua… Vitamin tan trong dầu được hấp thu và vân chuyển cùng với mỡ. Vitamin tan trong dầu được dự trữ ở gan và mô mỡ trong cơ thể, chỉ một ít ở mô khác, chúng được sử dụng khi có nhu cầu của cơ thể, nhưng mức độ dự trữ này cũng có giới hạn.
-
Vitamin tan trong nước vitamin C và nhóm B (B1, B2, B3…). Vitamin này có nhiều trong rau và hoa quả nhưng quá trình chế biến nấu cũng làm mất đi một phần, có một số lại bị thay đổi khi nhiệt độ cao, chính vì điều này khiến chúng ta khó có thể đủ nếu không ăn thêm những trái cây hằng ngày trong chế độ ăn. Vitamin này phần lớn không có dự trữ lại trong cơ thể, nên dễ đào thải qua nước tiểu, trừ vitamin B12 là ngoại lệ.
Hoạt động của vitamin bên trong cơ thể
Vitamin tuy không trực tiếp sinh ra năng lượng cho cơ thể nhưng khi thiếu nó các phản ứng sinh học không xảy ra cơ thể cũng không được cung cấp đầy đủ về năng lượng cũng dẫn tới sự mệt mỏi, khi thiếu vitamin B và C. Phần lớn các vitamin hoạt động như một phức hợp hoạt hóa men, một số vitamin khác tham gia vào quá trình oxy hóa như (vitamin E, beta carotene, C,…) khi thiếu dẫn đến tình trạng bệnh về tim mạch, viêm và dị ứng. Một số loại vitamin có tác dụng đa phức tạp hơn để cấu tạo nên hormone (Vitamin D, A, E), thiếu có thể ảnh hưởng tới sự sinh sản và phát triển thai nhi, quá trình tăng trưởng và khoáng hóa xương thiếu gây vấn đề tư thế biến dạng xương (vitamin D liên quan tới sự hấp thu canxi).
Đồng hóa vitamin, đường, mỡ, thiếu giảm cảm giác ngon miệng, gây rối loạn về trọng lượng, giảm sức sống mô và các cơ quan, vitamin giúp quá trình sinh năng lượng khi thiếu dẫn đến sự mệt mỏi.
Vitamin liên quan tới hoạt động nhân lên của tế bào, thiếu vitamin dẫn đến tình trạng thiếu máu, vết thương chậm liền sẹo, biến đổi da, lông tóc móng. Liên quan hệ miễn dịch thiếu vitamin dễ nhiễm trùng, tham gia vào quá trình đào thải trung hòa các chất độc, vitamin còn tham gia trong quá trình tổng hợp các chất vận chuyển trung gian của hệ thần kinh.Vitamin quan trọng như vậy nó chất xúc tác duy trì quá trình phát triển tồn tại sự sống của chúng ta.
Trong chế độ ăn của chúng ta hiện nay đại bộ phận chưa đáp ứng được nhu cầu vitamin, một phần do ăn chưa đa dạng thực phẩm, một phần do phương pháp chế biến cũng làm giảm lượng vitamin hấp thu vào cơ thể. Khi trong chế độ ăn thiếu bạn nên dùng thực phẩm bổ sung, nhưng chúng ta cũng cần lưu ý chúng ta chỉ bổ sung đủ, nhất là đối với các loại vitamin có dự trữ. Cũng như mọi thực phẩm dùng đúng đủ mang lại lợi ích cho cơ thể, vitamin tan trong nước dư thừa có thể đào thải qua đường tiểu, vitamin tan trong dầu dư thừa đôi khi gây tích tụ không có lợi cho cơ thể. Vì vậy bạn cần kiểm tra quá trình ăn uống để có sự bổ sung hợp lý như vậy chúng ta sẽ tận dụng hiểu quả của vitamin với sức khỏe.
Nguồn: Tổng hợp